Un jornalista balha informacions. Un editorialista balha, dens un magazine o un jornau dit “d’opinion”, una analisi d’una informacion que va tostemps haut o baish dens lo sens de çò que pensan los legedors. Mes de qué servís un editorialista sus un mèdia estatau d’informacions? M’ac demandi e soi convençut que pòt estar a còps desaunèste. Un exemple.
Lo dijòus 21 de març lo burèu deu senat de l’Estat francés a decidit de transméter a la justícia los cases d’Alexandre Benalla, de Vincent Crase e de tres conselhèrs deu president après lor testimòni jutjat faus davant la comission d’enquista. Es un mauencontre ende la presidéncia, e lo govèrn s’es declarat de tira escandalizat davant un tau “truc politic”.
La defensa deu poder es drin patetica, pr’amor que los simples cuitadans vòlon a tota fòrça conéisher tota la vertat sus aqueste ahar deus treboses que pertòca lo haut de l’executiu, a un moment quan la des·hidança deu pòble de cap aus elegits s’exprimís rambalhosament per carrèras.
Aquesta informacion estoc la purmèra tractada peu jornau de ueit oras deu ser de França 2. Mes de tira, apareishoc suu platèu la Nathalie Saint-Cricq, editorialista de la cadena e tanben cap deu servici politic. Son intervencion estoc, ende jo, escandalosa e digna d’un regime autoritari. Expliquèc dirèctament au telespectator çò que calèva pensar de tot aquò. Anne Sophie Lapix, la presentatritz, le demandèc: “E a passat l’òsca, lo senat?”.
Solide, Na Saint-Cricq ça responoc de òc. Estoc estabosit d’enténer:
Doncas, ara sabètz que, sense l’analisi fina de l’editorialista, auretz pas comprés que s’agís pas que d’una venjança politica e que, per consequéncia, los personatges a l’entorn deu president an pas ren hèit de mau. Los trabalhs de la comission d’enquista deu senat dambe sas numerosas sesilhas e entrevistas deus concernits seré de jetar a las escobihas e de desbrembar.
Com una tala causa se pòt debanar, ac cau tornar díser, sus una cadena deu servici public dambe los sòus deus qu’escotan? E pensan benlèu que lo public se n’avisa pas? Comprengui plan que lo poder trauca ara un periòde mauaisit, mes soi pas segur que procediments ataus les va sauvar.
Au contra, a l’ora quan la telaranha s’es installada com hialat d’informacion alternatiu (dambe, ac sabèm, sons defauts e sas qualitats) l’executiu risca plan de’s hèr seguir dens sa caduda sons servidors mès devoats que pòdon pérder tota credibilitat.
En tot saber que França se tròba a la 33au plaça dens la lista de Reporters sans Frontières deus paisses segon la libertat de l’informacion, se caleré benlèu pausar las bonas questions dens lo “País deus Drets de l’Òmi” qu’a la “mès beròia avenguda deu Monde”.
![abonar los amics de Jornalet]()
Lo dijòus 21 de març lo burèu deu senat de l’Estat francés a decidit de transméter a la justícia los cases d’Alexandre Benalla, de Vincent Crase e de tres conselhèrs deu president après lor testimòni jutjat faus davant la comission d’enquista. Es un mauencontre ende la presidéncia, e lo govèrn s’es declarat de tira escandalizat davant un tau “truc politic”.
La defensa deu poder es drin patetica, pr’amor que los simples cuitadans vòlon a tota fòrça conéisher tota la vertat sus aqueste ahar deus treboses que pertòca lo haut de l’executiu, a un moment quan la des·hidança deu pòble de cap aus elegits s’exprimís rambalhosament per carrèras.
Aquesta informacion estoc la purmèra tractada peu jornau de ueit oras deu ser de França 2. Mes de tira, apareishoc suu platèu la Nathalie Saint-Cricq, editorialista de la cadena e tanben cap deu servici politic. Son intervencion estoc, ende jo, escandalosa e digna d’un regime autoritari. Expliquèc dirèctament au telespectator çò que calèva pensar de tot aquò. Anne Sophie Lapix, la presentatritz, le demandèc: “E a passat l’òsca, lo senat?”.
Solide, Na Saint-Cricq ça responoc de òc. Estoc estabosit d’enténer:
“Es pas estonant que, a dus meses de las eleccions europencas, los socialistas e los Republicans, dens una polida unitat [E aquí pren un ton de trufandisa] vòlon pas que’s reconvalir en ciblar Emmanuel Macron, quitament se, juré craché, es lo dret e pas ren que lo dret.”
Doncas, ara sabètz que, sense l’analisi fina de l’editorialista, auretz pas comprés que s’agís pas que d’una venjança politica e que, per consequéncia, los personatges a l’entorn deu president an pas ren hèit de mau. Los trabalhs de la comission d’enquista deu senat dambe sas numerosas sesilhas e entrevistas deus concernits seré de jetar a las escobihas e de desbrembar.
Com una tala causa se pòt debanar, ac cau tornar díser, sus una cadena deu servici public dambe los sòus deus qu’escotan? E pensan benlèu que lo public se n’avisa pas? Comprengui plan que lo poder trauca ara un periòde mauaisit, mes soi pas segur que procediments ataus les va sauvar.
Au contra, a l’ora quan la telaranha s’es installada com hialat d’informacion alternatiu (dambe, ac sabèm, sons defauts e sas qualitats) l’executiu risca plan de’s hèr seguir dens sa caduda sons servidors mès devoats que pòdon pérder tota credibilitat.
En tot saber que França se tròba a la 33au plaça dens la lista de Reporters sans Frontières deus paisses segon la libertat de l’informacion, se caleré benlèu pausar las bonas questions dens lo “País deus Drets de l’Òmi” qu’a la “mès beròia avenguda deu Monde”.
