Volontàriament, vouguèri pas participar ai debats sus lo nom de la region que fusiona Lengadòc-Rosselhon e Miegjorn-Pirenèus. Promier, pr’amòr que non i vivi pus despuei ben lèu dètz ans : trobavi normau que leis estatjants decidiguèsson solets – se de verai pòdon decidir. Puei èri conscient, qué que faguessiam, diguessiam ò pensessiam, de la vanitat de nòstrei discussions, amb una reforma governamentala autoritària e una organizacion administrativa francesa que mesprèsa l’istòria e lei culturas despuei lòng temps... “Occitània es mai granda qu’aquò”, çò me disiáu.
Cèrtas, me decebèt de veire que lei debats occitanistas sus la reforma territoriala se concentrèsson sus lo nom de la nòva region LRMP, que degun ò quasi non parlèsse de l’incorporacion d’Auvèrnhe, de Vivarés e d’una bòna part dau Daufinat occitan dins una entitat enòrma, ni de l’òrre acronim de la region PACA que fai oblidar Provença, ni de la fin de Lemosin coma region pròpria, pasmens absorbida dins un ensems que fai pensar au prestigiós ducat d’Aquitània de nòstra gloriosa Edat Mejana. Tanben trobèri absurde, e mai ofensant, que s’organizèsse, una vegada de mai, e un cinquen còp consecutiu, una manifestacion unitària per l’occitan en Lengadòc, ont la lenga s’ensenha pasmens mielhs qu’autra part, coma se Marselha siguèsse un territòri tròp luenchenc ò que se desconeguèsse Lemòtges ò Clarmont coma vilas occitanas. Mai non diguèri quasi ren, perque l’unitat me semblava mai importanta que la poison deis etèrnei garrolhas.
Ara, pasmens, la nòva d’una peticion, pron seguida –mai de 13 200 signataris dau temps qu’escrivi aquest article, e per tant fòrça mai que fòrça peticions occitanistas en linha–, m’obliga de reagir. Me temptèt la vivacitat, mai ai comprés la necessitat de la serenitat.
Aquela peticion ten una dobla ambigüitat. La promiera es que parla dau nom d’Occitània per la region LRMP sensa dire que cau un qualificatiu per aqueu tèrme. Lo risc es evident: l’identificacion d’Occitània a una region administrativa de França, e solament a aquela region administrativa. E coma consequéncia concreta, leis occitans serián aquelei qu’an l’astre de viure en “Occitània”, e ieu, dins mon territòri quora istoricament daufinenc quora culturalament provençau, que seriáu? Me caudriá proclamar: “Ieu tanben siáu occitan” mentre que leis autres se poirián simpletament dire occitans pr’amor que vivon sus lei bònei ribas d’Ardecha e de Ròse? Tanben, mentre que lo Collectiu Provença se pòt regaudir de sa victòria simbolica –ara que lo president de region Estrosi a nomenat una joventa reina d’Arle per conselhiera culturala–, es necite que d’occitanistas li vengan confirmar qu’en fin finala, Occitània es Lengadòc, e que, coma o repetisson de lònga lei regionalistas antioccitanistas aimadors de costums dau sègle XIX, “Provença es pas occitana”? Siam obligats de donar d’arguments a aquelei que nos òdian? Trobam que la situacion es pas pron complicada en Provença ò dins d’autrei parçans d’Occitània que lei discors antiunitaris i son frequents? Imaginem, per exemple, qu’en Catalonha finiscan que pensen que vau mai far una “lei de l’aranés” que non pas “de l’occitan” –tèrme oficiau ara– puei que l’aranés se parla pas en “Occitània”?
La segonda ambigüitat es l’emergéncia dei noms “occitan” e “Occitània” dins aquela nòva region; emergéncia que l’autor de la peticion, que non es gens occitanista, çò’m par, n’es la pròva concreta. D’unei i veson una esperança, e militan amb estrambòrd per que la region pòrte lo nom d’Occitània coma s’aquò siguèsse ansin lo som de l’accion occitanista; mai per ieu es puslèu un perilh. Lo perilh que l’occitanisme, que jamai non siguèt un regionalisme mai un moment de defensa d’una civilizacion, devenga un regionalisme lengadocian que se dona lo nom d’occitan: valent a dire una identificacion a un territòri limitat, a l’entorn de Tolosa e de Montpelhier, e non pas a la lenga nòstra, a tota la cultura, a tot çò qu’es de verai Occitània.
Respostarez, benlèu: “Mai enfin Occitània existirà!” E ieu vos respondrai: “Avèm pas de besonh de l’autorizacion de París per existir. E se la volèm far existir, abandonem pas çò essenciau de nòstre país, organizem pas son desmantelament, sigam solidaris de totei lei luchas nòstras, pertot ont encara se parla la lenga qu’es l’esséncia de nòstra civilizacion!”
Decidiscam nosautres cu volèm èsser. Ieu, dins mon Daufinat provençau, vòli trabalhar per tota Occitània. Siáu daufinenc, siáu provençau, siáu occitan.
![]()
Cèrtas, me decebèt de veire que lei debats occitanistas sus la reforma territoriala se concentrèsson sus lo nom de la nòva region LRMP, que degun ò quasi non parlèsse de l’incorporacion d’Auvèrnhe, de Vivarés e d’una bòna part dau Daufinat occitan dins una entitat enòrma, ni de l’òrre acronim de la region PACA que fai oblidar Provença, ni de la fin de Lemosin coma region pròpria, pasmens absorbida dins un ensems que fai pensar au prestigiós ducat d’Aquitània de nòstra gloriosa Edat Mejana. Tanben trobèri absurde, e mai ofensant, que s’organizèsse, una vegada de mai, e un cinquen còp consecutiu, una manifestacion unitària per l’occitan en Lengadòc, ont la lenga s’ensenha pasmens mielhs qu’autra part, coma se Marselha siguèsse un territòri tròp luenchenc ò que se desconeguèsse Lemòtges ò Clarmont coma vilas occitanas. Mai non diguèri quasi ren, perque l’unitat me semblava mai importanta que la poison deis etèrnei garrolhas.
Ara, pasmens, la nòva d’una peticion, pron seguida –mai de 13 200 signataris dau temps qu’escrivi aquest article, e per tant fòrça mai que fòrça peticions occitanistas en linha–, m’obliga de reagir. Me temptèt la vivacitat, mai ai comprés la necessitat de la serenitat.
Aquela peticion ten una dobla ambigüitat. La promiera es que parla dau nom d’Occitània per la region LRMP sensa dire que cau un qualificatiu per aqueu tèrme. Lo risc es evident: l’identificacion d’Occitània a una region administrativa de França, e solament a aquela region administrativa. E coma consequéncia concreta, leis occitans serián aquelei qu’an l’astre de viure en “Occitània”, e ieu, dins mon territòri quora istoricament daufinenc quora culturalament provençau, que seriáu? Me caudriá proclamar: “Ieu tanben siáu occitan” mentre que leis autres se poirián simpletament dire occitans pr’amor que vivon sus lei bònei ribas d’Ardecha e de Ròse? Tanben, mentre que lo Collectiu Provença se pòt regaudir de sa victòria simbolica –ara que lo president de region Estrosi a nomenat una joventa reina d’Arle per conselhiera culturala–, es necite que d’occitanistas li vengan confirmar qu’en fin finala, Occitània es Lengadòc, e que, coma o repetisson de lònga lei regionalistas antioccitanistas aimadors de costums dau sègle XIX, “Provença es pas occitana”? Siam obligats de donar d’arguments a aquelei que nos òdian? Trobam que la situacion es pas pron complicada en Provença ò dins d’autrei parçans d’Occitània que lei discors antiunitaris i son frequents? Imaginem, per exemple, qu’en Catalonha finiscan que pensen que vau mai far una “lei de l’aranés” que non pas “de l’occitan” –tèrme oficiau ara– puei que l’aranés se parla pas en “Occitània”?
La segonda ambigüitat es l’emergéncia dei noms “occitan” e “Occitània” dins aquela nòva region; emergéncia que l’autor de la peticion, que non es gens occitanista, çò’m par, n’es la pròva concreta. D’unei i veson una esperança, e militan amb estrambòrd per que la region pòrte lo nom d’Occitània coma s’aquò siguèsse ansin lo som de l’accion occitanista; mai per ieu es puslèu un perilh. Lo perilh que l’occitanisme, que jamai non siguèt un regionalisme mai un moment de defensa d’una civilizacion, devenga un regionalisme lengadocian que se dona lo nom d’occitan: valent a dire una identificacion a un territòri limitat, a l’entorn de Tolosa e de Montpelhier, e non pas a la lenga nòstra, a tota la cultura, a tot çò qu’es de verai Occitània.
Respostarez, benlèu: “Mai enfin Occitània existirà!” E ieu vos respondrai: “Avèm pas de besonh de l’autorizacion de París per existir. E se la volèm far existir, abandonem pas çò essenciau de nòstre país, organizem pas son desmantelament, sigam solidaris de totei lei luchas nòstras, pertot ont encara se parla la lenga qu’es l’esséncia de nòstra civilizacion!”
Decidiscam nosautres cu volèm èsser. Ieu, dins mon Daufinat provençau, vòli trabalhar per tota Occitània. Siáu daufinenc, siáu provençau, siáu occitan.