Toponims adaptats e toponims non adaptats
Los toponims (o noms de luòc) internacionals, exteriors a Occitània, se devesisson en doas categorias principalas.
Los principals toponims internacionals, tals coma se recomandan dins lo bon usatge de l’occitan, son resumits amb una lista dins las Preconizacions del Conselh de la Lenga Occitana, a las paginas 120-133. Dins aquel document, los que vòlon conéisser totes los detalhs i trobaràn tanben de critèris precises per codificar los toponims internacionals (e pas solament los toponims: tanben i a d’indicas per los noms de personas e d’autres tipes de noms pròpris situats fòra Occitània).
Qualques toponims internacionals an conegut de tendéncias al cambiament, motivadas per de consideracions politicas o simbolicas. Son de questions dificilas ont es necessari de ben comprene quand i a de cambiaments de nom vertadièr e quand los cambiaments son solament aparents.
Los cambiaments reals de toponims
Los cambiaments vertadièrs de toponims, de nòstre ponch de vista occitan, son essencialament los que modifican lo sens del toponim. E donc conven de los registrar dins l’usatge occitan.
Per exemple, l’illa de Ceilan pòt gardar aqueste nom tradicional sens problèma quand la consideram dins son istòria o dins una geografia naturala e intemporala. Mas l’estat que correspond a aquela illa prenguèt en 1972 lo nom inventat d’Sri Lanka, que significa aperaquí “lo bèl Lanka” o “l’onorable Lanka”. Lanka es un nom arcaïc e sagrat per Ceilan. I a ben una diferéncia de sens entre Ceilan e Sri Lanka. Utilizar un o l’autre d’aquestes dos noms càmbia lo sens de çò que disèm en occitan.
Los falses cambiaments de toponims
Los falses cambiaments de toponims consistisson solament a promòure un nom dins una lenga locala o oficiala, mentre que lo luòc a ja un nom en occitan, sens modificacion notabla de sens. En aquel cas, conven de preferir los noms occitans tradicionals (o ben los noms occitans fixats segon l’exemple de las autras lengas romanicas).
Lo nom occitan de Birmania es melhor que lo nom birman Myanma, que l’an mal transcrich Myanmar*. Ai ja parlat dins Jornalet dels cases similars Birmania, de Bielorussia e de la Còsta d’Evòri (15.2.2016).
Lo nom occitan per la vila d’Esmirna, en Turquia, es melhor que lo nom turc Izmir. Esmirna e Izmir significan la meteissa causa. Es preferible de dire Esmirna a l’occitana.
Lo nom occitan per la vila de Bombai, en Índia, es melhor que lo nom Mumbai en marata. Lo marata es la lenga que se parla dins aquela vila e dins un grand territòri que l’enròda. Bombai e Mumbai an exactament lo meteis sens. Donc se conselha de dire Bombai a l’occitana, en acòrdi amb la tendéncia de las lengas romanicas e europèas (en catalan Bombai, en anglés usual Bombay, en francés Bombay, en portugués Bombaim, etc.).
Los toponims (o noms de luòc) internacionals, exteriors a Occitània, se devesisson en doas categorias principalas.
— D’un caire, avèm de toponims internacionals amb una forma adaptada a l’occitan. Per exemple disèm Ren per lo grand fluvi europèu, Gènoa per la vila d’Itàlia e Japon per lo país d’Asia. Quand parlam en occitan, es artificial de dire Rhein coma en alemand, es inutil de dire Genova coma en italian o Zena coma en ligur, es excessiu de dire Nihon o Nippon coma en japonés.
— D’autre caire, avèm de toponims internacionals que se dison en occitan en gardant la forma d’una lenga estrangièra e que recebon pas de forma adaptada a l’occitan. Per exemple disèm Buenos Aires (segon l’espanhòl), disèm Kenya (segon lo swahili) e disèm Hong Kong (segon una forma internacionala que deriva del chinés cantonés). Es inutil d’inventar de formas tròp occitanizadas coma Bons Aires* o Quenha* o Ong Cong*.
— D’autre caire, avèm de toponims internacionals que se dison en occitan en gardant la forma d’una lenga estrangièra e que recebon pas de forma adaptada a l’occitan. Per exemple disèm Buenos Aires (segon l’espanhòl), disèm Kenya (segon lo swahili) e disèm Hong Kong (segon una forma internacionala que deriva del chinés cantonés). Es inutil d’inventar de formas tròp occitanizadas coma Bons Aires* o Quenha* o Ong Cong*.
Los principals toponims internacionals, tals coma se recomandan dins lo bon usatge de l’occitan, son resumits amb una lista dins las Preconizacions del Conselh de la Lenga Occitana, a las paginas 120-133. Dins aquel document, los que vòlon conéisser totes los detalhs i trobaràn tanben de critèris precises per codificar los toponims internacionals (e pas solament los toponims: tanben i a d’indicas per los noms de personas e d’autres tipes de noms pròpris situats fòra Occitània).
Qualques toponims internacionals an conegut de tendéncias al cambiament, motivadas per de consideracions politicas o simbolicas. Son de questions dificilas ont es necessari de ben comprene quand i a de cambiaments de nom vertadièr e quand los cambiaments son solament aparents.
Los cambiaments reals de toponims
Los cambiaments vertadièrs de toponims, de nòstre ponch de vista occitan, son essencialament los que modifican lo sens del toponim. E donc conven de los registrar dins l’usatge occitan.
Per exemple, l’illa de Ceilan pòt gardar aqueste nom tradicional sens problèma quand la consideram dins son istòria o dins una geografia naturala e intemporala. Mas l’estat que correspond a aquela illa prenguèt en 1972 lo nom inventat d’Sri Lanka, que significa aperaquí “lo bèl Lanka” o “l’onorable Lanka”. Lanka es un nom arcaïc e sagrat per Ceilan. I a ben una diferéncia de sens entre Ceilan e Sri Lanka. Utilizar un o l’autre d’aquestes dos noms càmbia lo sens de çò que disèm en occitan.
Los falses cambiaments de toponims
Los falses cambiaments de toponims consistisson solament a promòure un nom dins una lenga locala o oficiala, mentre que lo luòc a ja un nom en occitan, sens modificacion notabla de sens. En aquel cas, conven de preferir los noms occitans tradicionals (o ben los noms occitans fixats segon l’exemple de las autras lengas romanicas).
Lo nom occitan de Birmania es melhor que lo nom birman Myanma, que l’an mal transcrich Myanmar*. Ai ja parlat dins Jornalet dels cases similars Birmania, de Bielorussia e de la Còsta d’Evòri (15.2.2016).
Lo nom occitan per la vila d’Esmirna, en Turquia, es melhor que lo nom turc Izmir. Esmirna e Izmir significan la meteissa causa. Es preferible de dire Esmirna a l’occitana.
Lo nom occitan per la vila de Bombai, en Índia, es melhor que lo nom Mumbai en marata. Lo marata es la lenga que se parla dins aquela vila e dins un grand territòri que l’enròda. Bombai e Mumbai an exactament lo meteis sens. Donc se conselha de dire Bombai a l’occitana, en acòrdi amb la tendéncia de las lengas romanicas e europèas (en catalan Bombai, en anglés usual Bombay, en francés Bombay, en portugués Bombaim, etc.).