Aitant qu’o sapiessètz còp-sec, se soi amator d’etnologia, coma sciéncia umana d’estudi d’una societat, ai una santa e prigonda aversion pel folclòre. Ai d’alhors fòrça trabalhat dins lo domèni de l’etnologia amb l’associacion albigesa La Talvera. Sabi pas quantas d’enquistas de terren e d’oradas d’enregistrament faguèri amb mon amic Danièl Loddo. Cants, contes, legendas, probèrbis, usanças, testimoniatges divèrses, pòdi pas dire la quantitat de çò que collecterem en lenga nòstra e que meterem en brústia. Siem dels qualques rares a èsser de longa intervenguts dins lo domèni de la recèrca etnologica, jamai autrament qu’en occitan. La lenga es pas jamai estat per nautres sonque un objècte d’estudi. Es lo mejan de comunicacion mornal e natural amb lo qual se fa l’estudi. Rai!
Se desguisar amb los vestits d’entrecòps e cargar los esclòps m’a pas jamai balhat enveja. Al contrari! Aquel biais de se compláser dins un temps revolut a per ieu totjorn relevat de la nevròsi potenciala. Me demandi s’aquò tradusiriá pas pel monde qu’i s’adonan una incapacitat d’enfaciar lo mendre avenidor per lor cultura. Son a agachar dins lo retrovisor, a repapiar lo passat per aver pas a afrontat la realitat pauc lusenta del present e subretot a aver pas a afrontat l’avenidor.
Una causa mai: desgaunhar es pas crear. Far e tornar far es de trabalh, mas es pas un trabalh que fague avançar. Benlèu que d’unes s’agrandan a tornar cargar los esclòps en pensant que lo temps ont se cargavan cada jorn èra una mena d’epòca idilica? Una Arcadia somiada? Un temps paradisiac coma o daissèt e o daissa encara pensat un cèrt felibrige? Lo poder imperialista francés, que mestreja los mèdias de massa e balha lo tempo cultural, es plan content de véser lo mai possible d’Occitans dins los grops folclorics. Se deu regaudir que tant que son aquí son pas dins las organizacions politicas nacionalistas.
De tot temps ai defugit lo travestiment. Emai mainatge, trapavi los espectacles folclorics patetics. Me crassimavi de véser sus las plaças publicas aquelas demonstracions sens juc ni muc, sens èime ni fiertat. Remarcarètz; sovent los executants dels gropes folclorics an l’agach vuège, lo caratge cadavenic; coma s’èran ja mòrt. Coma s’èran de zombisses en blòda e capèl. Aquel monde son embarrats dins la repeticion mortifèra. Aquò traspassa mon entendament. Me demandi cossí se pòr viure sens enveja de progrés. Aquelas regressions sens far rampèl a l’imaginacion creatritz me balha lo refolèri.
Se vos parli d’aquò uèi, es que veni de legir dins la premsa locala albigesa qu’a La Casa, vilatge dels Monts de La Cauna, i va aver las fèstas medievalas grandas que se dison “Las Casteladas”. Se cal pas daissar enganar per l’adjectiu “grandas”. De fach, se tracha d’un manat de vilatgeses que se recampan cada an per s’adonar a d’unas “reconstitucions istoricas”. Aquí tanpauc, se cal pas daissar engarçar per l’adjectiu. De fach, sovent, aquestas reconstitucions son tras qu’aproximativament istoricas. Se presi pas los grops folclorics, prisi pas mai las dichas reconstitucions istoricas. Aquestas son sovent organizadas de sotaman per de tropas equèstras que sens aquò trabalharián pas. Legissi: “Una reconstitucion medievala que mestreja de man de mèstre Gerard Milhet, lo president fondator dels “Chivalièrs e gentas Dònas d’Occitània”. Sabi-ben que totòm a besonh de trabalhar per se ganhar las trempas, mas es pas una rason per far qué que siague.
Quinas son los regaudiments que nos repausan ongan aquel polit monde? Ne soi tombat d’esquina! Ongan nos prepausan lo jutjament d’una breisha! O dison pas, mas es a jogar que serà condemnada e cremada viva. Aquela d’aquí la caliá anar quèrre! Alara que d’uèi, en 2015, de femnas son pèirabatudas a mòrt un pauc de pertot dins de païses islamics (Somalia, Afganistan, Iraq, Siria, Nigeria, etc…), “Las Casteladas” nos prepausan la reconstitucion d’un episòdi de misoginia totala. Per çò que se tracha plan d’una “breisha” e pas d’un breish. Se i a quicòm de vertadièrament istoric, es plan que son de femnas que son estadas cremanas per mascariá e quasi jamai d’òme. Ajustarai que se cremèt de femnas plan aprèp l’Edat-Mejana. D’aprèp lo libre de Françoise d’Eaubonne titolat Lo sexocidi de las breishas edidat per l’Esprit frappeur se’n cremèt fins al sègle XVII.
Bon, es vertat qu’urosament en Occident lo catolicisme e lo patriacat puntejat de masclisme se son amortits. Pasmens me pòdi pas empachar de pensar que l’associacion en question auriá pogut s’amusar a reconstituir quicòm mai que lo procès d’un breisha. Per l’an que ven lor pòdi bufar a l’aurelha qualqu’autres regaudiments: una fèsta de baptisme; un maridatge; un tornèg; un cort d’amor amb domaisèls, poesia e gentas Dònas; una partida de caça; unes atelatges; la recepcion del comte a Las Casas, e tantas e maitas causas.
Es un fach istoric qu’aqueles procèsses e crimis an existit. Los podem pas amagar e al contrari los cal remembrar per nos permetre de mesurar la barbaria que reganva en Euròpa fa encara tres sègles. Aquò permet tanben de mesurar los crimis jornalièrs que se debanan actualament dins d’unes païses islamics. Los rebrembar per ne tirar leiçons es una causa, reconstituir las scènas del crimi, me sembla èsser un autre parelh de margues. Per nos remembrar auriem besonh de far de reconstitucions istoricas dins los camps de la mòrt nazis? Vertat que per las necessitats del cinèma aquestas reconstitucions se fan. Mas contrariament al teatre, se fan sus un platèu de viratge barrat al public. Las scènas de viratge son un talhièr de trabalh e pas un espectacle public. La distància me sembla pas la meteissa. Aquí poriá residir la diferéncia amb la reconstitucion istorica que nos prepausan los “valents Chivalièrs e gentas Dònas d’Occitània”.
Cossí que ne vire, me sentissi pas l’anma d’anar assistir a n’aqueste procès. Foguèsse pas qu’un jòc.
Se desguisar amb los vestits d’entrecòps e cargar los esclòps m’a pas jamai balhat enveja. Al contrari! Aquel biais de se compláser dins un temps revolut a per ieu totjorn relevat de la nevròsi potenciala. Me demandi s’aquò tradusiriá pas pel monde qu’i s’adonan una incapacitat d’enfaciar lo mendre avenidor per lor cultura. Son a agachar dins lo retrovisor, a repapiar lo passat per aver pas a afrontat la realitat pauc lusenta del present e subretot a aver pas a afrontat l’avenidor.
Una causa mai: desgaunhar es pas crear. Far e tornar far es de trabalh, mas es pas un trabalh que fague avançar. Benlèu que d’unes s’agrandan a tornar cargar los esclòps en pensant que lo temps ont se cargavan cada jorn èra una mena d’epòca idilica? Una Arcadia somiada? Un temps paradisiac coma o daissèt e o daissa encara pensat un cèrt felibrige? Lo poder imperialista francés, que mestreja los mèdias de massa e balha lo tempo cultural, es plan content de véser lo mai possible d’Occitans dins los grops folclorics. Se deu regaudir que tant que son aquí son pas dins las organizacions politicas nacionalistas.
De tot temps ai defugit lo travestiment. Emai mainatge, trapavi los espectacles folclorics patetics. Me crassimavi de véser sus las plaças publicas aquelas demonstracions sens juc ni muc, sens èime ni fiertat. Remarcarètz; sovent los executants dels gropes folclorics an l’agach vuège, lo caratge cadavenic; coma s’èran ja mòrt. Coma s’èran de zombisses en blòda e capèl. Aquel monde son embarrats dins la repeticion mortifèra. Aquò traspassa mon entendament. Me demandi cossí se pòr viure sens enveja de progrés. Aquelas regressions sens far rampèl a l’imaginacion creatritz me balha lo refolèri.
Se vos parli d’aquò uèi, es que veni de legir dins la premsa locala albigesa qu’a La Casa, vilatge dels Monts de La Cauna, i va aver las fèstas medievalas grandas que se dison “Las Casteladas”. Se cal pas daissar enganar per l’adjectiu “grandas”. De fach, se tracha d’un manat de vilatgeses que se recampan cada an per s’adonar a d’unas “reconstitucions istoricas”. Aquí tanpauc, se cal pas daissar engarçar per l’adjectiu. De fach, sovent, aquestas reconstitucions son tras qu’aproximativament istoricas. Se presi pas los grops folclorics, prisi pas mai las dichas reconstitucions istoricas. Aquestas son sovent organizadas de sotaman per de tropas equèstras que sens aquò trabalharián pas. Legissi: “Una reconstitucion medievala que mestreja de man de mèstre Gerard Milhet, lo president fondator dels “Chivalièrs e gentas Dònas d’Occitània”. Sabi-ben que totòm a besonh de trabalhar per se ganhar las trempas, mas es pas una rason per far qué que siague.
Quinas son los regaudiments que nos repausan ongan aquel polit monde? Ne soi tombat d’esquina! Ongan nos prepausan lo jutjament d’una breisha! O dison pas, mas es a jogar que serà condemnada e cremada viva. Aquela d’aquí la caliá anar quèrre! Alara que d’uèi, en 2015, de femnas son pèirabatudas a mòrt un pauc de pertot dins de païses islamics (Somalia, Afganistan, Iraq, Siria, Nigeria, etc…), “Las Casteladas” nos prepausan la reconstitucion d’un episòdi de misoginia totala. Per çò que se tracha plan d’una “breisha” e pas d’un breish. Se i a quicòm de vertadièrament istoric, es plan que son de femnas que son estadas cremanas per mascariá e quasi jamai d’òme. Ajustarai que se cremèt de femnas plan aprèp l’Edat-Mejana. D’aprèp lo libre de Françoise d’Eaubonne titolat Lo sexocidi de las breishas edidat per l’Esprit frappeur se’n cremèt fins al sègle XVII.
Bon, es vertat qu’urosament en Occident lo catolicisme e lo patriacat puntejat de masclisme se son amortits. Pasmens me pòdi pas empachar de pensar que l’associacion en question auriá pogut s’amusar a reconstituir quicòm mai que lo procès d’un breisha. Per l’an que ven lor pòdi bufar a l’aurelha qualqu’autres regaudiments: una fèsta de baptisme; un maridatge; un tornèg; un cort d’amor amb domaisèls, poesia e gentas Dònas; una partida de caça; unes atelatges; la recepcion del comte a Las Casas, e tantas e maitas causas.
Es un fach istoric qu’aqueles procèsses e crimis an existit. Los podem pas amagar e al contrari los cal remembrar per nos permetre de mesurar la barbaria que reganva en Euròpa fa encara tres sègles. Aquò permet tanben de mesurar los crimis jornalièrs que se debanan actualament dins d’unes païses islamics. Los rebrembar per ne tirar leiçons es una causa, reconstituir las scènas del crimi, me sembla èsser un autre parelh de margues. Per nos remembrar auriem besonh de far de reconstitucions istoricas dins los camps de la mòrt nazis? Vertat que per las necessitats del cinèma aquestas reconstitucions se fan. Mas contrariament al teatre, se fan sus un platèu de viratge barrat al public. Las scènas de viratge son un talhièr de trabalh e pas un espectacle public. La distància me sembla pas la meteissa. Aquí poriá residir la diferéncia amb la reconstitucion istorica que nos prepausan los “valents Chivalièrs e gentas Dònas d’Occitània”.
Cossí que ne vire, me sentissi pas l’anma d’anar assistir a n’aqueste procès. Foguèsse pas qu’un jòc.