En rapòrt de la guèrra de Cent ans, e de sa cançon pron dicha per explicar la reculada de l’occitan en Peitau-Santonja, vaicí de luecs de reculada pron tardiva. Son de reculadas relativament recentas de la lenga occitana. Sus Gasconha.com un debat evocava los sègles 18-19, fondadas sus de novèls limits “naturals” (paluds...). Ironia actuala, son de comunas de l’airal d’influéncia immediat de Bordèu.
La concentracion de toponimes comunals occitans o a pena graficament francizats es tala que confirma plan que lo cambiament de lenga s’es fach, coma se foguèsse ièr.
La microtoponimia es cofla d’occitan. Sembla lo país, sens los locutors.
Tan coma siá, l’extrèma sud de la Charanta maritima e l’extrèma nòrd de Gironda van cotria.
1) Toponimes comunals occitans en lo nòrd de Gironda:
— Fonologia e morfologia: deribat de Cristòl Saint-Christoly-de-Blaye en occitan restablit Sent Cristolin? de Blaia
— Morfologia (Deribacion / diminutif): Gauriaguet, de petit Gauriac idem en occitan per los dos noms
— Lexic: seuva
— Fonologia (e lexic): - ai- mantenguts Saint-Girons-d'Aiguevives, en occitan restablit Sent Gironç d’Aigasvivas
— Morfologia (nom e après adjectiu):
Basta d’agachar l’exemple dels microtoponimes de Saint-Gènes-de-Blaye per reconéisser una part bèla d’occitan:
2) Lo ponch sus la palatalizacion de C+A en lo nòrd de Gironda e l’extrèma sud de la Charanta maritima (Arrondiment de Jonzac):
Dins l'extrèma sud de la Charanta maritima e la màger part de las comunas de Gironda, de notar l'abséncia de palatalizacion de C+A dins los toponimes sota una linha (del limit en Perigòrd fins a l'ocean a l'oèst): Les Églisottes et Chalaures, Chamadelle, Maransin (microtoponimes: Le Chareau, La Chainade, Chaillat, Chanteleyraut, mas tanben Beaucaillat), Chepniers (≺ dobte de C+A), Chatenet, Chaunac, Chartuzac, Chamouillac, Saint-Paul per lo microtoponime Cafourche (de Quaforcha, a mens d'usatge lexicalizat, senon veire nòta daval), Chadenac, Champagnolles (microtoponimes: La Bourgeade ≺ La Borjada, mas tanben La Valade), Chenac Saint Seurin d'Uzet (microtoponimes: L'Echailler, riu de Chauvignac), Chaillevette.
Es estranh mas aquela isoglòssa segurament anciana (quora l’occitan del nòrd comença de palatalizar C+A) sèc l’orientacion del territòri del departament de la Charanta maritima. Coma un airal de remembrança de front de la nòrd occitanizacion?
Autrament, a nòstra coneissença, las traças de palatalizacion de C+A en Gironda son raras.
Aquest limite es en adequacion (es racòrd) e esperlonga l’aisse qu’a l’isoglòssa de palatalizacion de C+A en Peiregòrd que passa entre Brageirac e Periguers. Grosso modo, sus l’aisse de Mont Peirós a Nadalhac.
3) Complement a la precedenta recèrca publicada:
• Agudelle en occitan restablit Agudèla sèlva, aguda = al sens de ponchut en occitan, dins los archius Agudella silva (1116)
Nòta per Peiregòrd:
Solament doas comunas son parcialament de lenga d’Òil, dialecte peitavin-santongés.
Referéncias:
— Projècte Frontièras d'Occitània
— Lo nom occitan de las comunas de Peiregòrd
![abonar los amics de Jornalet]()
La concentracion de toponimes comunals occitans o a pena graficament francizats es tala que confirma plan que lo cambiament de lenga s’es fach, coma se foguèsse ièr.
La microtoponimia es cofla d’occitan. Sembla lo país, sens los locutors.
Tan coma siá, l’extrèma sud de la Charanta maritima e l’extrèma nòrd de Gironda van cotria.
1) Toponimes comunals occitans en lo nòrd de Gironda:
• Anglade, en occitan restablit Anglada, al sens d’angle /canton de tèrra, possible limite.
• Laruscade, en occitan restablit La Ruscada, luec de trabalh de la pèl o d’escòrça
• Saint-Martin-Lacaussade en occitan restablit Sent Martin La Cauçada
• Laruscade, en occitan restablit La Ruscada, luec de trabalh de la pèl o d’escòrça
• Saint-Martin-Lacaussade en occitan restablit Sent Martin La Cauçada
— Fonologia e morfologia: deribat de Cristòl Saint-Christoly-de-Blaye en occitan restablit Sent Cristolin? de Blaia
— Morfologia (Deribacion / diminutif): Gauriaguet, de petit Gauriac idem en occitan per los dos noms
— Lexic: seuva
• Pleine-Selve en occitan restablit La Plena Seuva
— Fonologia (e lexic): - ai- mantenguts Saint-Girons-d'Aiguevives, en occitan restablit Sent Gironç d’Aigasvivas
— Morfologia (nom e après adjectiu):
• Villeneuve en occitan restablit Vilanuèva, atencion la comuna rèsta per part occitanofòna.
Basta d’agachar l’exemple dels microtoponimes de Saint-Gènes-de-Blaye per reconéisser una part bèla d’occitan:
Au Pey, Au Prieur, Au Tremble, Barbas, Caillet, Cantemerle, Decroix, Derriere la Valade, Devant Decroix, Espangle, Grand Jean, la Bourgogne, la Croix, la Dragonne, la Maragne, la Salle, la Salle Ouest, la Valade, le Bernu, le Camp, le Hangar, le Prieuré, le Sablon, le Seguinier, le Vieux Prieuré, les Bots de Lanton, les Clauds, les Ourtaux, les Planes, Pellegris, Perenne, Segonzac, Sesque
— Lexic: gòrça. La Gòrça, mai a l’èst la baranha
— Fonologia e lexic: artiga. Les_Artigues-de-Lussac en occitan restablit Las Artigas de Luçac
— Fonologia + morfologia: pojar. Lapouyade, en occitan restablit La Pojada, la montada qué.
— Fonologia: glèisa Les Églisottes-et-Chalaures en occitan restablit Las (Ei)Gleisòtas e Chalauras
— Fonologia e lexic: artiga. Les_Artigues-de-Lussac en occitan restablit Las Artigas de Luçac
— Fonologia + morfologia: pojar. Lapouyade, en occitan restablit La Pojada, la montada qué.
— Fonologia: glèisa Les Églisottes-et-Chalaures en occitan restablit Las (Ei)Gleisòtas e Chalauras
Basta d’agachar l’exemple dels microtoponimes de Maransin per reconéisser una part bèla d’occitan:
Au Noyer, Au Poteau, Aux Grands Champs, Aux Plantes, Barrail de Martinon, Beau Chene, Beaucaillat, Bel Air, Blancherie, Bouege, Brard, Cabane, Canton des Nauves, Capblanc, Champs de Meaume, Chanteleyraut, Corbineau, Cosseau, Couderan, Courtillas, Cousin, Derveau, Dominique, Font de l’Hiver, Gate Roudiere, Grand Garrouilh, Grande Mignoterie, Grugier, l’Ombriere, la Caillaudiere, la Fayolle, la Font des Canettes, la Font Riante, la Guichouette, la Jolie, la Jonquiere, la Métairie, la Métairie de Bas, la Mignoterie, la Petite Jolie, la Petite Landournerie, la Peuchaude, la Porte Rouge, la Pradelle, la Rite, la Roudiere, la Sauzerade, Landournerie, le Barrail, le Bois Noir, le Bourg, le Chareau, le Fagnard, le Gail, le Gazon, le Gourlat, le Grand Barrail, le Grand Chaillat, le Grand Jard, le Haut Tauzin, le Jard Coulon, le Jard la Brette, le Petit Chaillat, le Petit Village, le Roudier, le Terrier, le Vivier, les Carderies, les Chaumes, les Essards, les Grandes Chaumes, les Landes, les Sables, Lusseau, Maison Noble, Malgret, Marquizac, Meaume, Merigot, Peristeve, Pierre de Gail, Ragon, Ravet, Rigouleau, Rondier, Sepeau, Touzin, Vireles
2) Lo ponch sus la palatalizacion de C+A en lo nòrd de Gironda e l’extrèma sud de la Charanta maritima (Arrondiment de Jonzac):
Dins l'extrèma sud de la Charanta maritima e la màger part de las comunas de Gironda, de notar l'abséncia de palatalizacion de C+A dins los toponimes sota una linha (del limit en Perigòrd fins a l'ocean a l'oèst): Les Églisottes et Chalaures, Chamadelle, Maransin (microtoponimes: Le Chareau, La Chainade, Chaillat, Chanteleyraut, mas tanben Beaucaillat), Chepniers (≺ dobte de C+A), Chatenet, Chaunac, Chartuzac, Chamouillac, Saint-Paul per lo microtoponime Cafourche (de Quaforcha, a mens d'usatge lexicalizat, senon veire nòta daval), Chadenac, Champagnolles (microtoponimes: La Bourgeade ≺ La Borjada, mas tanben La Valade), Chenac Saint Seurin d'Uzet (microtoponimes: L'Echailler, riu de Chauvignac), Chaillevette.
Es estranh mas aquela isoglòssa segurament anciana (quora l’occitan del nòrd comença de palatalizar C+A) sèc l’orientacion del territòri del departament de la Charanta maritima. Coma un airal de remembrança de front de la nòrd occitanizacion?
Autrament, a nòstra coneissença, las traças de palatalizacion de C+A en Gironda son raras.
Aquest limite es en adequacion (es racòrd) e esperlonga l’aisse qu’a l’isoglòssa de palatalizacion de C+A en Peiregòrd que passa entre Brageirac e Periguers. Grosso modo, sus l’aisse de Mont Peirós a Nadalhac.
Nòtas de microtoponimia:
— una concentracion en lo sud de las Charantas coma en Dordonha (un ditz Cantal mas ai pas trobat) del tipe La Cafourche, de Quaforcha (en nòrdoccitan) < Quadri furcus (en sudoccitan caireforc). Notar qu’en èst occitan lo caforcho/ caforchi o caforchon (autre etimon?) a lo sens de luec per gardar de causas gaire utilizadas e per dire lo caireforc es mai l’expression los/lei quatre camins/chamins. Mapa aicí: https://maps.app.goo.gl/2qs59ERnL755CVc39
— una concentracion en lo sud de las Charantas coma en Dordonha (un ditz Cantal mas ai pas trobat) del tipe La Cafourche, de Quaforcha (en nòrdoccitan) < Quadri furcus (en sudoccitan caireforc). Notar qu’en èst occitan lo caforcho/ caforchi o caforchon (autre etimon?) a lo sens de luec per gardar de causas gaire utilizadas e per dire lo caireforc es mai l’expression los/lei quatre camins/chamins. Mapa aicí: https://maps.app.goo.gl/2qs59ERnL755CVc39
Es un pauc mai al sud que Chamouillac, precisant benlèu l’isoglòssa de C+A > CHA.
— usatge plan espandit, qu’en detalh es un trabalh de limite enòrme de far en microtoponimia, coma en Lemosin-marchés de Chas + patronime per indicar una proprietat: Chez + patronime
— Chez Nadeau, a Mirambeau (notar doncas lo patronime que fa pensar a Nadau(d) coma en Lemosin e idem en Quebèc, tèrra de colonizacion umana amb de gents d’aquel parçan)
— Chez Charruaud, a Champagnolles (Charruau autra forma)
— Combe de Chez Vérac, Chez Marcou a Pommiers-Moulons
— Chez Charruaud, a Champagnolles (Charruau autra forma)
— Combe de Chez Vérac, Chez Marcou a Pommiers-Moulons
3) Complement a la precedenta recèrca publicada:
— Fonologia: uset
• Chenac-Saint-Seurin-d’Uzet, en occitan restablit Chenac Sent Seurin d’Euset, uset es benlèu la forma intermediària entre la forma occitana euset [ew’zet] e la forma dicha al biais d’Òil [oe’ze] (recòrd en fr yeuse)?
— Fonologia: agut e per la deribacion formacion sus lo feminin aguda
• Agudelle en occitan restablit Agudèla sèlva, aguda = al sens de ponchut en occitan, dins los archius Agudella silva (1116)
Nòta sus la prononciacion de -ac en occitan gascon e en santongés:
Avèm la prononciacion de Fronsac, en occitan gascon Fronçac [frun’sat] que - ac se ditz - at, e justament se retròba dins la deribacion fronçadés. E per las comunas siguentas sembla que l’interpretacion siá la meteissa: Jonzac (“Jhonzat” en santongés) coma Cognac (Charente) “Cougnat” [kunja:] en santongés (forma occitana dels archius Compnhac en 1350)
Avèm la prononciacion de Fronsac, en occitan gascon Fronçac [frun’sat] que - ac se ditz - at, e justament se retròba dins la deribacion fronçadés. E per las comunas siguentas sembla que l’interpretacion siá la meteissa: Jonzac (“Jhonzat” en santongés) coma Cognac (Charente) “Cougnat” [kunja:] en santongés (forma occitana dels archius Compnhac en 1350)
Nòta per Peiregòrd:
Solament doas comunas son parcialament de lenga d’Òil, dialecte peitavin-santongés.
• Parcol-Chanaur, Parcol comuna desoccitanizada, en occitan restablit Paracol de paracòl? (TdF Mistral)
• La Roche Chalais, en occitan La Ròcha Chalés (per meitat occitana) que sembla redondant, Chalés poiriá venir de la rasiga *KAR pèira.
• La Roche Chalais, en occitan La Ròcha Chalés (per meitat occitana) que sembla redondant, Chalés poiriá venir de la rasiga *KAR pèira.
Referéncias:
— Projècte Frontièras d'Occitània
— Lo nom occitan de las comunas de Peiregòrd
