Benlèu sabètz que lo latin classic e lo grèc ancian an cadun de pronóncias dichas restituidas? Segon las òbras dels gramaticians, compreses los de l'Antiquitat, es possible de saber, mai o mens, cossí prononciavan respectivament Ciceron son latin o Platon son grèc. En tèrras francesas, ça que la, sonque es generalizada la del latin, mas amb de francizacions que fan en particular pèrdre l'accent tonic e la diferéncia de longor de las sillabas; quand ensenhi lo grèc, assagi de seguir las convencions de la pronóncia restituida e de rompre aital amb l'òrra tendéncia de prononciar au e eu coma se foguèsson las vocalas francesas de château e peureux.
D'unes poirián trobar van de voler reviscolar de lengas sortidas de l'usatge normal dempuèi de longs sègles. La glèisa romana pronóncia ara son latin amb l'accent italian, e lo grèc modèrne ten un sistèma fonologic tras que desparièr del de son estat antic. O respècti pasmens e o entendi coma una reaccion a una realitat: lo latin classic e lo grèc ancian son ara de lengas del silenci. Se legisson, se traduson, mas quasi jamai se parlan pas.
Òr, vòli pas que l'occitan siá el tanben una lenga del silenci. Aquí ont vivi, fòra de l'ostal e de las leiçons de provençal que doni dins mon collègi, l'occitan es per ieu una lenga del silenci. O es quand vos escrivi aquesta nuèch mentre que m'agradariá mai de parlar amb vosautres. O es quand me recòrdi que l'occitan a pas jamai fach partida de mon entorn pròche o luenchenc durant mon enfança e mon adolescéncia. O es quand corregissi d'articles de Jornalet sens que degun me parle en occitan a mon costat. O es quand vau per carrièras, ont ausissi sonque lo francés, e de còps l'arabi o l'amazigh. O es quand constati que los panèls d'intrada de ma vilòta son muts: i es escrich en grafia de Romanilha Pèiro Lato, mas quasi degun sap pas çò que dison ni perque o dison. Son pas pus de mots occitans, son de letras mudas.
Al fons, volèm de verai que la lenga nòstra emplisca tornarmai nòstras carrièras e nòstres ostals? Encara uèi fòrça occitanistas discutissèm de grafia, de signes escriches, mas desmembram que sens la paraula viva, aquestes signes escriches son letras mudas, son letras mòrtas. Dins los diccionaris occitans, ont son las transcripcions foneticas indispensablas a tota lenga que se vòlga pas del silenci? Lors autors nos farián aital la confession que val pas la pena de las marcar? Qu'es pas util de prononciar exactament una lenga se l'escrivèm e la legissèm abans de la parlar e de l'ausir?
Son doas lengas del silenci, lo latin, puèi lo grèc, que m'an menat a l'amor dels mots, mas los mots los vòli pas coma letras mudas e mòrtas, los desiri vius.
![abonar los amics de Jornalet]()
D'unes poirián trobar van de voler reviscolar de lengas sortidas de l'usatge normal dempuèi de longs sègles. La glèisa romana pronóncia ara son latin amb l'accent italian, e lo grèc modèrne ten un sistèma fonologic tras que desparièr del de son estat antic. O respècti pasmens e o entendi coma una reaccion a una realitat: lo latin classic e lo grèc ancian son ara de lengas del silenci. Se legisson, se traduson, mas quasi jamai se parlan pas.
Òr, vòli pas que l'occitan siá el tanben una lenga del silenci. Aquí ont vivi, fòra de l'ostal e de las leiçons de provençal que doni dins mon collègi, l'occitan es per ieu una lenga del silenci. O es quand vos escrivi aquesta nuèch mentre que m'agradariá mai de parlar amb vosautres. O es quand me recòrdi que l'occitan a pas jamai fach partida de mon entorn pròche o luenchenc durant mon enfança e mon adolescéncia. O es quand corregissi d'articles de Jornalet sens que degun me parle en occitan a mon costat. O es quand vau per carrièras, ont ausissi sonque lo francés, e de còps l'arabi o l'amazigh. O es quand constati que los panèls d'intrada de ma vilòta son muts: i es escrich en grafia de Romanilha Pèiro Lato, mas quasi degun sap pas çò que dison ni perque o dison. Son pas pus de mots occitans, son de letras mudas.
Al fons, volèm de verai que la lenga nòstra emplisca tornarmai nòstras carrièras e nòstres ostals? Encara uèi fòrça occitanistas discutissèm de grafia, de signes escriches, mas desmembram que sens la paraula viva, aquestes signes escriches son letras mudas, son letras mòrtas. Dins los diccionaris occitans, ont son las transcripcions foneticas indispensablas a tota lenga que se vòlga pas del silenci? Lors autors nos farián aital la confession que val pas la pena de las marcar? Qu'es pas util de prononciar exactament una lenga se l'escrivèm e la legissèm abans de la parlar e de l'ausir?
Son doas lengas del silenci, lo latin, puèi lo grèc, que m'an menat a l'amor dels mots, mas los mots los vòli pas coma letras mudas e mòrtas, los desiri vius.
