(Briga, estiu dal 2004)
Erem partits per far fèsta dintre a casa de montanha de frairòt.
Partir. Anar en val de Ròia, coma un gust d’estrangier. Sigue passar per L’Escarea o Mentan pi Suspèr o sigue per Ventimilha en autovia e repuar a valaia de Ròia tota sus o camin d’a montanha: Truc, Airòl, Auriveta, Fanguet e pi Brielh. Direccion Saorj.
Un escart de Saorj, si. Pròche o camin de fèrre. Erem partits per aquesta lònga dimenegaia. Preparavam a fèsta per o sera. Cada un ajuava coma poía.
Salat, sucrat. De tot. De cóbias se fasian, començavan de s’apariar. Un avia quitament barrat una cambra e passèt una vòta avansh qu’o tornessiam veire... D’autres pantaijavan. Un jugava de música.
Faguerem fèsta de sera coma de fòls, damb a sòno a fons de tren, sus a terrassa, en amont de Ròia. Dançar, si rire e charrar garçons e filhas. Charrar en la nuech de tot, d’avenir, de pantaijes e d’amor tanben. Pi se drevelhar tardi e dejunar dambals amics, parlar de tot e de ren. Al solelh.
I èra çò que restava de jornaia per nosautres. Vièm l’inscripcion latina de Saorj e aquela ducala de Savòia. Terra d’istòria. Un arrest a la fos de Fontan per empiir quarquas botelhas.
Alora deciderem de tirar fins a Sant Dalmatz de Tenda se comprar de borsòts, una raviòla fregia damb de legumatges e de ris. Un tòc de fromai e après far un chof dintre a piscina a cèl dubèrt. Quin espectacle gigant, se banhar environat de montanhas e bòsques de luènh.
Agachar un pauc e (las) filhas. A belesa d’a natura en lo sieu àmpie. Si recrear e aver de piaser qué.
Avèm ben aprofechat ja mas se parlava d’una fèsta a Briga. Una fèsta medievala coma se’n fan d’amont en val Ròia benlèu... E se faguessem un saut per veire. Començam de pilhar a valaia d’a Levenza, me fa pensar al vilatge de Levenç. Mas aicí ges de país levençan, entram en lo país brigasc.
Una mapa pintaia sus una façaia a l’entraia dal vilatge presenta a ‘Terra Brigasca’ damb e (los) vilatges e es escarts.
Briga, Morinhòl... Sensa obliar de l’autre costat d’a frontiera, Briga auta, Reaud, Verdeja.
Es sus a talvera qu’es a libertat. Alora quitament se Briga es una comuna talhaia en dos, per es estats francés e italian despí dal 1947, es liura benlèu. Compietament una comuna d’Euròpa a mai, seria liura? Un pauc coma Libri aquel vilar d’Auriveta Sant Miquel que devenguèt vilar de Brielh, coma Pena, e quitèt Itàlia per França, en 1947 parier.
Arribam. Sus a piaça, o monument als mòrts italian d’a guerra de 1914-1918. Mal entretengut. De letras dauraias mancan. Perqué? An tombat, quarqu’un, ajuat per l’escòla e a television, es a ajuat de davalar? A bandiera tricolors, i avèm de mal de veire se comença per de vèrd o de biau.
Qual o ve, qual o sap...?
De monde encostumats, de bèstias damb de carretas. Èra a Sant Alòi o qué?
Parlo un pauc damb o monde que passa.
Glàudia d’Alberti della Briga- Lascaris filha d’a Comtessa de Briga, 31 ans se maria. Es avocata e a familha demòra a París. Tòrnan de temps en quora d’estiu sus lors terras, dins aquela casa gròssa qu’es al sobran dal portal èst d’a vila.
Aquel mariatge, quin ambient. De monde de’n pertot. Ben vestits o costumats.
Sòrton de pertot. De joventas e de jovents ben vestits, nos agacham. Entre nosautres, son de veire o i parlarem?
A casa d’Alberti es gran dubèrta. Penso, sabo ren perqué, a la familha d’Albret. Un ambient de sobeirania regionala. Descendents d’a familha Lascaris? Coma Beatritz Lascaris? Semelha (sembla).
Es escaliers son piens de monde. Es un convit. O taulier es quasi mes, es l’ora. De monde, sensa esitacions, s’encaminan dintre. Que farem? Sèm ancara ben vestits d’aquesta dimenegaia. Farem quasi color locala.
Dio als autres: es dubèrt, se faguessem un giro dintre!?
Après una entraia estrecha, puam d’escaliers, pron estreches tanben. A les muralhas, de veirials multicolors, de blasons. L’escur de l’entraia es ja denembrat. Avèm de lumes pien es uelhs. Tot es illuminat dintre. De lanternas, de lumeniers coma d’aur e d’argent. De tauletas, o sòl tot net es de postam que cracinha sota nòstres passes. Al primier estanci, un luec de recòrdis familials e istorics. Mas de bruch. Que farem? Nos agacham... Avèm l’impression d’èstre entrats sensa ben saber ont se méter. E se quarqu’uns nos aguèsson enganats en nos dire qu’èra dubèrt a la populacion, e que non? Per se menchonar.
Davalam es escaliers. Crosam alora una molonaia de jovents que son a puar. Bels e ben vestits, e cabelhs ben penchinats. Se crosam. Agacham, voiriam nos mesquiar a els, parlar, frequentar d’unas benlèu? Mas impression que e sieus uelhs esguilhan sus nosautres, coma ren porer jamai tocar. Enveia d’agantar una persona per a man per veire se parla, s’es viva coma nosautres.
Quales son? De rics convits, de monde coma nosautres, de monde dal vilatge, alestits per l’ocasion, estonats e tan mal d’aise coma nosautres?
Sèm a còntra suberna. Semelha. O benlèu que non... Benlèu sèm els, e son nosautres. Similars. Se passam davansh. Quitament aiçò nos fa rire. Mas continuam de davalar.
Davalam per tornar davansh aquela casa. Avèm viscut una bula de temps, autra. Autras gents, autra época. Benlèu ren de çò vist es ver?
E davalam aquela valaia, veo de tags occitans sus e pès des arcas dal pònt dal camin de ferre. Òc! Occitània.
Sèm al limit, terra discutia, disputaia. Sus a talvera, a brua.
Ont sèm. Ont anam. Far fèsta coma o jovent, coma aquels vistes d’amont. E dal resta, ren de pensar de mai per o moment. Ni lenhiers catars de Tenda, ni Nòstra Dòna des Fònts. Saboram l’imediat. Pi, tornarem cada un al sieu dintre a nuech. Quitar o frescor e tornar trobar a calorassa d’estiu.
Revèst Laurenç
Escrich a Suspèr, quarques ans pi.
![abonar los amics de Jornalet]()
Erem partits per far fèsta dintre a casa de montanha de frairòt.
Partir. Anar en val de Ròia, coma un gust d’estrangier. Sigue passar per L’Escarea o Mentan pi Suspèr o sigue per Ventimilha en autovia e repuar a valaia de Ròia tota sus o camin d’a montanha: Truc, Airòl, Auriveta, Fanguet e pi Brielh. Direccion Saorj.
Un escart de Saorj, si. Pròche o camin de fèrre. Erem partits per aquesta lònga dimenegaia. Preparavam a fèsta per o sera. Cada un ajuava coma poía.
Salat, sucrat. De tot. De cóbias se fasian, començavan de s’apariar. Un avia quitament barrat una cambra e passèt una vòta avansh qu’o tornessiam veire... D’autres pantaijavan. Un jugava de música.
Faguerem fèsta de sera coma de fòls, damb a sòno a fons de tren, sus a terrassa, en amont de Ròia. Dançar, si rire e charrar garçons e filhas. Charrar en la nuech de tot, d’avenir, de pantaijes e d’amor tanben. Pi se drevelhar tardi e dejunar dambals amics, parlar de tot e de ren. Al solelh.
I èra çò que restava de jornaia per nosautres. Vièm l’inscripcion latina de Saorj e aquela ducala de Savòia. Terra d’istòria. Un arrest a la fos de Fontan per empiir quarquas botelhas.
Alora deciderem de tirar fins a Sant Dalmatz de Tenda se comprar de borsòts, una raviòla fregia damb de legumatges e de ris. Un tòc de fromai e après far un chof dintre a piscina a cèl dubèrt. Quin espectacle gigant, se banhar environat de montanhas e bòsques de luènh.
Agachar un pauc e (las) filhas. A belesa d’a natura en lo sieu àmpie. Si recrear e aver de piaser qué.
Avèm ben aprofechat ja mas se parlava d’una fèsta a Briga. Una fèsta medievala coma se’n fan d’amont en val Ròia benlèu... E se faguessem un saut per veire. Començam de pilhar a valaia d’a Levenza, me fa pensar al vilatge de Levenç. Mas aicí ges de país levençan, entram en lo país brigasc.
Una mapa pintaia sus una façaia a l’entraia dal vilatge presenta a ‘Terra Brigasca’ damb e (los) vilatges e es escarts.
Briga, Morinhòl... Sensa obliar de l’autre costat d’a frontiera, Briga auta, Reaud, Verdeja.
Es sus a talvera qu’es a libertat. Alora quitament se Briga es una comuna talhaia en dos, per es estats francés e italian despí dal 1947, es liura benlèu. Compietament una comuna d’Euròpa a mai, seria liura? Un pauc coma Libri aquel vilar d’Auriveta Sant Miquel que devenguèt vilar de Brielh, coma Pena, e quitèt Itàlia per França, en 1947 parier.
Arribam. Sus a piaça, o monument als mòrts italian d’a guerra de 1914-1918. Mal entretengut. De letras dauraias mancan. Perqué? An tombat, quarqu’un, ajuat per l’escòla e a television, es a ajuat de davalar? A bandiera tricolors, i avèm de mal de veire se comença per de vèrd o de biau.
Qual o ve, qual o sap...?
De monde encostumats, de bèstias damb de carretas. Èra a Sant Alòi o qué?
Parlo un pauc damb o monde que passa.
Glàudia d’Alberti della Briga- Lascaris filha d’a Comtessa de Briga, 31 ans se maria. Es avocata e a familha demòra a París. Tòrnan de temps en quora d’estiu sus lors terras, dins aquela casa gròssa qu’es al sobran dal portal èst d’a vila.
Aquel mariatge, quin ambient. De monde de’n pertot. Ben vestits o costumats.
Sòrton de pertot. De joventas e de jovents ben vestits, nos agacham. Entre nosautres, son de veire o i parlarem?
A casa d’Alberti es gran dubèrta. Penso, sabo ren perqué, a la familha d’Albret. Un ambient de sobeirania regionala. Descendents d’a familha Lascaris? Coma Beatritz Lascaris? Semelha (sembla).
Es escaliers son piens de monde. Es un convit. O taulier es quasi mes, es l’ora. De monde, sensa esitacions, s’encaminan dintre. Que farem? Sèm ancara ben vestits d’aquesta dimenegaia. Farem quasi color locala.
Dio als autres: es dubèrt, se faguessem un giro dintre!?
Après una entraia estrecha, puam d’escaliers, pron estreches tanben. A les muralhas, de veirials multicolors, de blasons. L’escur de l’entraia es ja denembrat. Avèm de lumes pien es uelhs. Tot es illuminat dintre. De lanternas, de lumeniers coma d’aur e d’argent. De tauletas, o sòl tot net es de postam que cracinha sota nòstres passes. Al primier estanci, un luec de recòrdis familials e istorics. Mas de bruch. Que farem? Nos agacham... Avèm l’impression d’èstre entrats sensa ben saber ont se méter. E se quarqu’uns nos aguèsson enganats en nos dire qu’èra dubèrt a la populacion, e que non? Per se menchonar.
Davalam es escaliers. Crosam alora una molonaia de jovents que son a puar. Bels e ben vestits, e cabelhs ben penchinats. Se crosam. Agacham, voiriam nos mesquiar a els, parlar, frequentar d’unas benlèu? Mas impression que e sieus uelhs esguilhan sus nosautres, coma ren porer jamai tocar. Enveia d’agantar una persona per a man per veire se parla, s’es viva coma nosautres.
Quales son? De rics convits, de monde coma nosautres, de monde dal vilatge, alestits per l’ocasion, estonats e tan mal d’aise coma nosautres?
Sèm a còntra suberna. Semelha. O benlèu que non... Benlèu sèm els, e son nosautres. Similars. Se passam davansh. Quitament aiçò nos fa rire. Mas continuam de davalar.
Davalam per tornar davansh aquela casa. Avèm viscut una bula de temps, autra. Autras gents, autra época. Benlèu ren de çò vist es ver?
E davalam aquela valaia, veo de tags occitans sus e pès des arcas dal pònt dal camin de ferre. Òc! Occitània.
Sèm al limit, terra discutia, disputaia. Sus a talvera, a brua.
Ont sèm. Ont anam. Far fèsta coma o jovent, coma aquels vistes d’amont. E dal resta, ren de pensar de mai per o moment. Ni lenhiers catars de Tenda, ni Nòstra Dòna des Fònts. Saboram l’imediat. Pi, tornarem cada un al sieu dintre a nuech. Quitar o frescor e tornar trobar a calorassa d’estiu.
Revèst Laurenç
Escrich a Suspèr, quarques ans pi.
