Ièr, gràcias a Internet, poguèri seguir la declaracion de Mireia Boya, en occitan aranés quand respondiá al procuraire, puèi en catalan nòrd-occidental quand parlava amb son avocat. Jornalet a ja mençonat l'eveniment: es lo primièr còp dins l'istòria de l'estat espanhòl qu'un acusat pòt liurament emplegar la lenga occitana dins un tribunal. Es un eveniment, çò sortissi de dire, mas o deuriá pas èsser: l'occitan, sonat aranés en Aran, es oficial en Catalonha, e per aiçò deuriá èsser normal que se faguèsse servir davant la justícia en tota escasença.
Delà l'excepcionalitat sociolinguisticopolitica, m'agradariá, en qualques linhas, de soslinhar las paraulas de nòstra compatriòta —doblament compatriòta per ieu perque revendiqui coma ela doas nacions, la catalana e l'occitana—. D'en primièr, m'a confirmat que somièri pas lo 27 d'octòbre de 2017 quand me semblava que se votava una declaracion d'independéncia. Fa qualque temps, d'efièch, que las estrategias foscas dels independentistas catalans davant la repression espanhòla installavan lo dobte dins la ment de totòm. Sonque se seriá tractat d'una declaracion d'independéncia simbolica, amb de parlamentaris independentistas catalans, majoritaris dins la cambra, que confirmavan simplament que lo pòble catalan, après lo vòte eroïc al referendum, s'ameritava plan una independéncia, mas impossibla en causa d'Espanha. Ieu coma d'autres alara cresiái totun qu'assistissiam a la responsa politica a la victòria ciutadana! E quin sens aviá doncas la sesilha parlementària del 27 d'octòbre, reünida lo meteis jorn que lo senat espanhòl que decidissiá la suspension autoritària —e saique illegale— de l'autonomia catalana? De declarar l'independéncia abans aquela suspension èra ben lo mejan d'afortir la sobeiranetat catalana, pas 'rai?
Justament, doncas, Mireia Boya parla clar: foguèt una declaracion d'independéncia efectiva perque entraïnet la reaccion repressiva espanhòla. Perqué suspendre una autononomia sonque per una declaracion simbolica? Mas, mai prigondament, m'impressiona sa valentiá, que càmbia radicalament de la cultura de la paur dins la quala, per malastre, es casuda una part significativa de l'independentisme. Trantalha pas una segonda per reprochar a l'aparelh judiciari espanhòl de daissar impunits lo racisme e lo masclisme de l'extrèma drecha. Afirma sens crenhença qu'es acusada amb los membres del burèu del parlament per lo sol motiu d'èsser majoritaris, çò qu'acusa Espanha de cercar de se venjar de sa desfacha democratica; dins lo meteis movement acusa aquel estat d'incoeréncia, ja que reconeis lo drech d'autodeterminacion d'Aran, mas pas de Catalonha. Enfin, mentre que l'obsession independentista actuala pareis de voler un segond referendum amb Espanha que totes sabèm pasmens impossible (los govèrns espanhòls son absoludament clars sus aquel ponch), l'èx-deputada aranesa s'esglàsia pas de repetir que defend la rompedura unilaterala amb l'estat organizat a l'entorn de Madrid.
Coma sos èx-collègas deputats convocats ièr, Mireia Boya risca vint meses de privacion de dreches civics e una multa de 30 000 èuros. Aquò l'empacha pas de mostrar un camin tras que clar. Del temps que d'unes se pèrdon a voler caçar un rei e sa familha corrompuda contra los quals degun manifèsta pas jamai a Madrid o a Sevilha; del temps que d'autres, afectats per la preson, meton en scèna lor qualitat de "bonas personas"; del temps que d'autres, mai resistents, nos prepausan lo retorn de la "revolucion dels sorires" sens apondre res de concret, Mireia Boya, amb tota sa fòrça tranquilla, nos indica que la libertat per Catalonha —ni per Aran— se ganharà amb l'independentisme sens paur que desfisèt victoriosament Espanha lo primièr d'octòbre de 2017.
Que son exemple inspire los que vòlon viure liures!
![abonar los amics de Jornalet]()
Delà l'excepcionalitat sociolinguisticopolitica, m'agradariá, en qualques linhas, de soslinhar las paraulas de nòstra compatriòta —doblament compatriòta per ieu perque revendiqui coma ela doas nacions, la catalana e l'occitana—. D'en primièr, m'a confirmat que somièri pas lo 27 d'octòbre de 2017 quand me semblava que se votava una declaracion d'independéncia. Fa qualque temps, d'efièch, que las estrategias foscas dels independentistas catalans davant la repression espanhòla installavan lo dobte dins la ment de totòm. Sonque se seriá tractat d'una declaracion d'independéncia simbolica, amb de parlamentaris independentistas catalans, majoritaris dins la cambra, que confirmavan simplament que lo pòble catalan, après lo vòte eroïc al referendum, s'ameritava plan una independéncia, mas impossibla en causa d'Espanha. Ieu coma d'autres alara cresiái totun qu'assistissiam a la responsa politica a la victòria ciutadana! E quin sens aviá doncas la sesilha parlementària del 27 d'octòbre, reünida lo meteis jorn que lo senat espanhòl que decidissiá la suspension autoritària —e saique illegale— de l'autonomia catalana? De declarar l'independéncia abans aquela suspension èra ben lo mejan d'afortir la sobeiranetat catalana, pas 'rai?
Justament, doncas, Mireia Boya parla clar: foguèt una declaracion d'independéncia efectiva perque entraïnet la reaccion repressiva espanhòla. Perqué suspendre una autononomia sonque per una declaracion simbolica? Mas, mai prigondament, m'impressiona sa valentiá, que càmbia radicalament de la cultura de la paur dins la quala, per malastre, es casuda una part significativa de l'independentisme. Trantalha pas una segonda per reprochar a l'aparelh judiciari espanhòl de daissar impunits lo racisme e lo masclisme de l'extrèma drecha. Afirma sens crenhença qu'es acusada amb los membres del burèu del parlament per lo sol motiu d'èsser majoritaris, çò qu'acusa Espanha de cercar de se venjar de sa desfacha democratica; dins lo meteis movement acusa aquel estat d'incoeréncia, ja que reconeis lo drech d'autodeterminacion d'Aran, mas pas de Catalonha. Enfin, mentre que l'obsession independentista actuala pareis de voler un segond referendum amb Espanha que totes sabèm pasmens impossible (los govèrns espanhòls son absoludament clars sus aquel ponch), l'èx-deputada aranesa s'esglàsia pas de repetir que defend la rompedura unilaterala amb l'estat organizat a l'entorn de Madrid.
Coma sos èx-collègas deputats convocats ièr, Mireia Boya risca vint meses de privacion de dreches civics e una multa de 30 000 èuros. Aquò l'empacha pas de mostrar un camin tras que clar. Del temps que d'unes se pèrdon a voler caçar un rei e sa familha corrompuda contra los quals degun manifèsta pas jamai a Madrid o a Sevilha; del temps que d'autres, afectats per la preson, meton en scèna lor qualitat de "bonas personas"; del temps que d'autres, mai resistents, nos prepausan lo retorn de la "revolucion dels sorires" sens apondre res de concret, Mireia Boya, amb tota sa fòrça tranquilla, nos indica que la libertat per Catalonha —ni per Aran— se ganharà amb l'independentisme sens paur que desfisèt victoriosament Espanha lo primièr d'octòbre de 2017.
Que son exemple inspire los que vòlon viure liures!
