Qu’existish ua discussion sens fin entà saber se la lenga romanica mei parlada deu Mond e’s deu aperar espanhòu o castelhan. Dens aquera quita lenga las gents qu’utilizan los dus noms mes no’s hican pas tostemps d’acòrdi. Bèths país ispanofòns que disen mei sovent espanhòu (español), los autes que preferishen castelhan (castellano).
Lo quite nom d’espanhòu/espanhòl qu’ei ua formacion d’origina occitana, exportada cap a Espanha a l’Edat Mejana. Aqueth hèit, plan reconegut peus lingüistas ispanistas, que l’evoquèi dens un article precedent (Jornalet, 18.5.2015). Mes a l’Edat Mejana, espanhòu/espanhòl qu’èra un gentilici aplicable a un espaci geografic nomenat Espanha qui podèva equivaler a la Peninsula Iberica. Uei Espanha que representa sonque ua partida de la Peninsula Iberica. La restriccion deu sens d’Espanha que comencèc sustot au sègle 16 e qu’a permés au gentilici espanhòu de representar ua lenga centrala de la peninsula.
Occitan coma nom de lenga que coïncidish dab lo nom de país d’Occitània. Mes tots los noms de lenga non foncionan pas atau. Lo breton non ei pas la sola lenga autoctòna de Bretanha, l’auta lenga de Bretanha qu’ei lo galò. L’anglés no’s parla pas sonque en Anglatèrra, que cobrish un espaci hèra mei vast. Tanben l’espanhòu qu’ei concernit.
Donc l’adeqüacion entre nom de lenga e nom de territòri non ei pas decisiva.
Longtemps, los especialistas de la lingüistica romanica qu’avèvan un argument entà preferir espanhòu. Dinc aus ans 1980-1990, la classificacion de dus idiòmas, l’aragonés e l’asturian (o asturleonés) non èra pas consensuala: e’us calèva véser coma dialèctes espanhòus o coma lengas distintas de l’espanhòu?
Donc aqueth aspècte deu debat non jòga pas mei nat ròtle dens lo nom de la lenga espanhòla.
Se’ns plaçam dens l’amira de defénder las lengas minorizadas de l’estat espanhòu, non vesi pas nat argument decisiu en favor d’espanhòu o de castelhan.
En Occitània, espanhòu qu’ei gaireben lo sol nom abituau de la lenga en question. Aran b’ei la sola part d’Occitània qui utiliza un chic mei lo nom de castelhan, evidentament a causa de l’influéncia mei dirècta d’Espanha.
Dens lo Mond, lo nom d’espanhòu qu’ei hèra mei difusat que lo de castelhan.
Los lingüistas especialistas d’aquera lenga qu’emplegan los dus tèrmes.
Que seré bohèc de voler impausar un sol deus dus noms e de voler interdíser l’aute. Que disi tostemps espanhòu coma lo 99% deus occitans e que reconeishi sens nat problèma que castelhan ei tanben un nom valid.
Lo quite nom d’espanhòu/espanhòl qu’ei ua formacion d’origina occitana, exportada cap a Espanha a l’Edat Mejana. Aqueth hèit, plan reconegut peus lingüistas ispanistas, que l’evoquèi dens un article precedent (Jornalet, 18.5.2015). Mes a l’Edat Mejana, espanhòu/espanhòl qu’èra un gentilici aplicable a un espaci geografic nomenat Espanha qui podèva equivaler a la Peninsula Iberica. Uei Espanha que representa sonque ua partida de la Peninsula Iberica. La restriccion deu sens d’Espanha que comencèc sustot au sègle 16 e qu’a permés au gentilici espanhòu de representar ua lenga centrala de la peninsula.
Occitan coma nom de lenga que coïncidish dab lo nom de país d’Occitània. Mes tots los noms de lenga non foncionan pas atau. Lo breton non ei pas la sola lenga autoctòna de Bretanha, l’auta lenga de Bretanha qu’ei lo galò. L’anglés no’s parla pas sonque en Anglatèrra, que cobrish un espaci hèra mei vast. Tanben l’espanhòu qu’ei concernit.
— L’espanhòu que’s parla dens un domeni hèra mei gran qu’Espanha, qu’ei tanben la lenga de Mexic o d’Argentina entretant...
— Lo castelhan que’s parla dens un domeni hèra mei gran que Castelha, qu’ei tanben la lenga d’Andalosia o de Múrcia o de Mexic o d’Argentina...
— Lo castelhan que’s parla dens un domeni hèra mei gran que Castelha, qu’ei tanben la lenga d’Andalosia o de Múrcia o de Mexic o d’Argentina...
Donc l’adeqüacion entre nom de lenga e nom de territòri non ei pas decisiva.
Longtemps, los especialistas de la lingüistica romanica qu’avèvan un argument entà preferir espanhòu. Dinc aus ans 1980-1990, la classificacion de dus idiòmas, l’aragonés e l’asturian (o asturleonés) non èra pas consensuala: e’us calèva véser coma dialèctes espanhòus o coma lengas distintas de l’espanhòu?
— En vese’us coma dialèctes espanhòus, lo nom d’espanhòu qu’èra practic perque permetèva d’agropar tres brancas mei petitas: lo castelhan, l’aragonés e l’asturian.
— Mes, dempuish los ans 1980-1990, que s’admet definitivament que l’aragonés e l’asturian, en realitat, e son lengas independentas. Vejatz las dinamicas culturalas d’Aragon e Astúrias, los estudis scientifics locaus e publicacion deu Lexikon der romanistischen Linguistik de 1988 a 2005.
— Mes, dempuish los ans 1980-1990, que s’admet definitivament que l’aragonés e l’asturian, en realitat, e son lengas independentas. Vejatz las dinamicas culturalas d’Aragon e Astúrias, los estudis scientifics locaus e publicacion deu Lexikon der romanistischen Linguistik de 1988 a 2005.
Donc aqueth aspècte deu debat non jòga pas mei nat ròtle dens lo nom de la lenga espanhòla.
Se’ns plaçam dens l’amira de defénder las lengas minorizadas de l’estat espanhòu, non vesi pas nat argument decisiu en favor d’espanhòu o de castelhan.
— Daubuns que cresen que lo nom de castelhan ajudaré a promòver ua egalitat de totas las lengas d’“Espanha”. Que pensan qu’espanhòu, coma nom de lenga, e seré un nom privilegiat dens un estat aperat “Espanha”.
— Mes la crispacion creishenta de l’estat espanhòu au sègle 21 que muisha que lo saunei d’egalitat de las lengas ei ua illusion absoluda. Uei be sabèm definitivament que l’estat espanhòu non acceptarà pas jamei de tractar lo castelhan-espanhòu a egalitat dab l’occitan, lo catalan, l’aragonés, lo basco, l’asturian, lo galèc, lo berbèr (de Mlilt o Melilla) o l’arabi (de Sabta o Ceuta)... Lo Tribunau Constitucionau espanhòu non vòu pas que l’occitan e sia la lenga preferenciala en Aran. Madrid que sostienerà tostemps l’egemonia deu castelhan, quina que sia la manèra d’aperà’u.
— Mes la crispacion creishenta de l’estat espanhòu au sègle 21 que muisha que lo saunei d’egalitat de las lengas ei ua illusion absoluda. Uei be sabèm definitivament que l’estat espanhòu non acceptarà pas jamei de tractar lo castelhan-espanhòu a egalitat dab l’occitan, lo catalan, l’aragonés, lo basco, l’asturian, lo galèc, lo berbèr (de Mlilt o Melilla) o l’arabi (de Sabta o Ceuta)... Lo Tribunau Constitucionau espanhòu non vòu pas que l’occitan e sia la lenga preferenciala en Aran. Madrid que sostienerà tostemps l’egemonia deu castelhan, quina que sia la manèra d’aperà’u.
En Occitània, espanhòu qu’ei gaireben lo sol nom abituau de la lenga en question. Aran b’ei la sola part d’Occitània qui utiliza un chic mei lo nom de castelhan, evidentament a causa de l’influéncia mei dirècta d’Espanha.
Dens lo Mond, lo nom d’espanhòu qu’ei hèra mei difusat que lo de castelhan.
Los lingüistas especialistas d’aquera lenga qu’emplegan los dus tèrmes.
Que seré bohèc de voler impausar un sol deus dus noms e de voler interdíser l’aute. Que disi tostemps espanhòu coma lo 99% deus occitans e que reconeishi sens nat problèma que castelhan ei tanben un nom valid.