Lo mot ibrida fonciona coma un nom masculin (un ibrida), coma un nom femenin (una ibrida) e coma un adjectiu (un motor ibrida, una veitura ibrida; un lengatge ibrida, una creatura ibrida). Sa forma normativa es pas de bon trobar quand òm consulta los diccionaris occitans.
Â
Lo diccionari bassètz ancian de Frederic Mistral, lo TDF (1879-1886), dona la forma ibrida (en grafia mistralenca âibridoâ) quâes identica aus dos genres.
Â
Lo diccionari normatiu dâAlibèrt de 1966 tracta pas aqueu mot. Sabèm que lâAlibèrt es un diccionari postum, inachabat e editat dins de las condicions dificilas.
Â
Daus diccionaris mai recents donan ibrid au masculin e ibrida au femenin (los autors fanatics de lâ-e de sosten, ilhs, preferisson ibride au masculin e ibrida au femenin). Coma far per conĂŠisser la bona forma?
Â
Quò es lâobratge mai ancian, lo diccionari de Mistral, que dona la melhora responsa: conven de dire ibrida aus dos genres. Lo mot occitan ibrida ven simplament dau latin ibrida quâa totjorn una -a finala.
Â
I a una anecdòta grafica amusanta. La forma latina originĂ ria es ben ibrida. I a una segonda forma en latin, hybrida, que se pronĂłncia exactament coma ibrida. Daus meschants escriveires latins metèron una h e una y artificialas per donar una faussa aparĂŠncia grèga. En realitat lo grèc ancian coneis pas un mot semblable (nonmĂ s lo grèc modèrne a adoptat fòrça tard la forma yvrĂdio / Ď Î˛ĎίδΚο, que ven de lâanglĂŠs hybrid, que ven dau latin ibrida / hybrida).
Â
Lo latin ibrida / hybrida engendrèt lo francĂŠs hybride un pauc abans 1600. Pus tard, lo francĂŠs hybride se manlevèt dins las autras lengas romanicas emb de las formas que chamjan au masculin e au femenin: en catalan hĂbrid ~ hĂbrida, en romanĂŠs hibráťd ~ hibráťdÄ, en espanhòu hĂbrido ~ hĂbrida, en italian áťbrido ~ áťbrida, en portuguĂŠs hĂbrido ~ hĂbrida.
Â
En francĂŠs, la terminason escricha de la -e muda es sovent comuna au dos genres (un hybride ~ une hybride, un psychologue ~ une psychologue, il est drĂ´le ~ elle est drĂ´le, il est magique ~ elle est magique). Donc, la mĂ ger part de las lengas romanicas adoptèron lo masculin francĂŠs un hybride en li donant una terminason masculina zèro (en catalan hĂbrid, en romanĂŠs hibráťd) o una terminason masculina -o (en italian áťbrido, en portuguĂŠs hĂbrido, en espanhòu hĂbrido).
Â
La forma occitana de Mistral, ibrida, a degut passar maitot per lo filtre dau francĂŠs hybride.
Â
Mas dins la règlas dâadaptacion dau francĂŠs vèrs lâoccitan, quò es frequent de convertir una -e finala francesa en -a occitana. Per exemple, lo francĂŠs lâautomne a engendrat en occitan lo francisme lâautona*. Las formas occitanas preferiblas son lâauton o lâautomne o ben la tardor, lâagòr, la darriera, etc.
Â
Dins lo cas especific dau mot ibrida, miraculosament, lo francisme a pas perturbat la correspondĂŠncia entre lo latin e lâoccitan: la -a finala dau latin (ibrida) produguèt una -e finala en francĂŠs (un hybride) que produguèt de nuòu una âa finala en occitan (un ibrida).
Â
Â
Lo diccionari bassètz ancian de Frederic Mistral, lo TDF (1879-1886), dona la forma ibrida (en grafia mistralenca âibridoâ) quâes identica aus dos genres.
Â
Lo diccionari normatiu dâAlibèrt de 1966 tracta pas aqueu mot. Sabèm que lâAlibèrt es un diccionari postum, inachabat e editat dins de las condicions dificilas.
Â
Daus diccionaris mai recents donan ibrid au masculin e ibrida au femenin (los autors fanatics de lâ-e de sosten, ilhs, preferisson ibride au masculin e ibrida au femenin). Coma far per conĂŠisser la bona forma?
Â
Quò es lâobratge mai ancian, lo diccionari de Mistral, que dona la melhora responsa: conven de dire ibrida aus dos genres. Lo mot occitan ibrida ven simplament dau latin ibrida quâa totjorn una -a finala.
Â
I a una anecdòta grafica amusanta. La forma latina originĂ ria es ben ibrida. I a una segonda forma en latin, hybrida, que se pronĂłncia exactament coma ibrida. Daus meschants escriveires latins metèron una h e una y artificialas per donar una faussa aparĂŠncia grèga. En realitat lo grèc ancian coneis pas un mot semblable (nonmĂ s lo grèc modèrne a adoptat fòrça tard la forma yvrĂdio / Ď Î˛ĎίδΚο, que ven de lâanglĂŠs hybrid, que ven dau latin ibrida / hybrida).
Â
Lo latin ibrida / hybrida engendrèt lo francĂŠs hybride un pauc abans 1600. Pus tard, lo francĂŠs hybride se manlevèt dins las autras lengas romanicas emb de las formas que chamjan au masculin e au femenin: en catalan hĂbrid ~ hĂbrida, en romanĂŠs hibráťd ~ hibráťdÄ, en espanhòu hĂbrido ~ hĂbrida, en italian áťbrido ~ áťbrida, en portuguĂŠs hĂbrido ~ hĂbrida.
Â
En francĂŠs, la terminason escricha de la -e muda es sovent comuna au dos genres (un hybride ~ une hybride, un psychologue ~ une psychologue, il est drĂ´le ~ elle est drĂ´le, il est magique ~ elle est magique). Donc, la mĂ ger part de las lengas romanicas adoptèron lo masculin francĂŠs un hybride en li donant una terminason masculina zèro (en catalan hĂbrid, en romanĂŠs hibráťd) o una terminason masculina -o (en italian áťbrido, en portuguĂŠs hĂbrido, en espanhòu hĂbrido).
Â
La forma occitana de Mistral, ibrida, a degut passar maitot per lo filtre dau francĂŠs hybride.
Â
Mas dins la règlas dâadaptacion dau francĂŠs vèrs lâoccitan, quò es frequent de convertir una -e finala francesa en -a occitana. Per exemple, lo francĂŠs lâautomne a engendrat en occitan lo francisme lâautona*. Las formas occitanas preferiblas son lâauton o lâautomne o ben la tardor, lâagòr, la darriera, etc.
Â
Dins lo cas especific dau mot ibrida, miraculosament, lo francisme a pas perturbat la correspondĂŠncia entre lo latin e lâoccitan: la -a finala dau latin (ibrida) produguèt una -e finala en francĂŠs (un hybride) que produguèt de nuòu una âa finala en occitan (un ibrida).
Â